ΕΝΣΩΜΑΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΑΘΗΤΗ ΜΕ ΗΠΙΕΣ
ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
Συντάκτρια: Κατσιφή- Χαραλαμπίδη Σπυριδούλα
Σχ. Σύμβουλος 1ης
Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε. ν. Βοιωτίας
Μαθηματική ικανότητα σημαίνει γνώση εννοιών,
διαδικασιών, επίλυση προβλημάτων, αιτιολόγηση συλλογισμών, με γνώση και χρήση
της μαθηματικής γλώσσας.
Η έννοια του αριθμού
Η έννοια του
αριθμού οικοδομείται με ποικίλες αναπαραστάσεις π.χ. ζάρια, κέρματα, αριθμογραμμή,
αριθμητήριο, δάχτυλα, άβακα, κυβάκια,
θερμόμετρο κλπ.
Η κατανόηση της
έννοιας γίνεται μέσα από διαφορετικά πλαίσια π.χ. η έννοια του μισού στο μήκος,
αριθμό, σχήματα, αντικείμενα
Η κατανόηση
της έννοιας του αριθμού σημαίνει:
Ευχέρεια στην
άμεση εκτίμηση των ποσοτήτων
Ικανότητα
αναγνώρισης παράλογων αποτελεσμάτων π.χ. 7-4= 8
Ευελιξία στους
νοερούς υπολογισμούς
Ευελιξία χρήσης διαδικασιών
Προτείνεται:
Μέτρηση αντικειμένων με τη βοήθεια όλων των
αισθήσεων
Εξάσκηση στην αρίθμηση και απαρίθμηση (π.χ. από
το 0 ως το 20 και αντίστροφα- ατομικά &
εν χορώ)
Στρατηγικές πράξεων
- Έμφαση στα διπλά αθροίσματα, όπως 2+2 με εικόνες π.χ. 2 κότες πόσα πόδια έχουν;
- Άθροισμα με βάση το 5 π.χ. 7=5+ 2
- Ανάλυση αριθμού σε γνωστό άθροισμα π.χ. 7+9=7 +7+2
- Πρόσθεση και αφαίρεση ως το 10
- Άθροισμα με βάση το 10
- Άθροισμα διψήφιου αριθμού με μονάδες και αφαίρεση τους
- Πρόσθεση αρχίζοντας από το μεγαλύτερο προσθετέο
- Έμφαση στην αντίστροφη σχέση των πράξεων (7+3=10, 10-3+7, 10-7+3)
- Έμφαση στους νοερούς υπολογισμούς και στη μεταγνώση
(πώς σκέφτηκες και το βρήκες)
- Εξάσκηση στο συμπλήρωμα
- Εξάσκηση στην εκτίμηση (της μέτρησης, της ποσότητας και του υπολογισμού)
- Εξάσκηση στη στρογγυλοποίηση
- Εξάσκηση στην αντιμεταθετική ιδιότητα σε πρόσθεση και πολλαπλασιασμό
Αλλά μέσα από περιστάσεις με νόημα
Οι κάθετες πράξεις χρησιμοποιούνται όταν οι
μαθητές έχουν κατανοήσει την έννοια της πράξης
Επίλυση προβλημάτων
Μερικές
στρατηγικές:
Οργανώνουμε τα δεδομένα μας, ψάχνουμε για
λέξεις – κλειδιά, δημιουργούμε ένα σχέδιο, έναν πίνακα, ένα γράφημα.
Αποκλείουμε κάποιες λύσεις και /ή περιττές
πληροφορίες.
Κάνουμε μια υπόθεση – ελέγχουμε- προχωράμε
σε βελτιώσεις.
Λύνουμε μια πιο απλή περίπτωση του
προβλήματος ή εργαζόμαστε ανάποδα (από το τέλος προς την αρχή).(Απλοποιούμε,
στρογγυλοποιούμε, εκτιμούμε)
Αναζητούμε μοτίβα (κανονικότητες).
Χωρίζουμε ένα πρόβλημα σε περισσότερα μέρη /
βήματα (διατύπωση ενδιάμεσων ερωτημάτων).
Μαθηματική γλώσσα
Κατανοούν και
χρησιμοποιούν τις ονομασίες των συμβόλων των πράξεων ( +,-,Χ,:) και τις
συνδέουν με τη σωστή πράξη και
συσχετίζουν με τα σωστά ρήματα (αφαιρώ,
βγάζω, παίρνω, μειώνω κλπ.) και γνωρίζουν τις ονομασίες των αποτελεσμάτων (μειωτέος,
αφαιρετέος κλπ.).
ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
- Δυσκολεύονται με τη σπειροειδή διάταξη της ύλης
- Θέλουν περισσότερο χρόνο σε κάθε στάδιο διδασκαλίας (εισαγωγή και σύνδεση με προηγούμενες γνωστικές δομές, ανάλυση, εμπέδωση και εξάσκηση)
- Δυσκολεύονται στο συσχετισμό των αντικειμένων & πράξεων με τις αφηρημένες νοητικές αναπαραστάσεις και στη χρήση συμβόλων.
- Δυσκολεύονται να παρατηρήσουν σχέσεις και να γενικεύσουν και πρέπει να παρέχεται ειδική λεκτική επεξήγηση κατά τις δραστηριότητες.
- Δυσκολεύονται στην απομνημόνευση, χρειάζονται τεχνικές.
Γενικές
Οδηγίες προς ενσωμάτωση των μαθητών με ήπιες Μ.Δ.
- Ελέγχουμε
την προϋπάρχουσα γνώση και ανιχνεύουμε τις στρατηγικές των μαθητών (Η διαδικασία μάθησης είναι
κατασκευαστική δραστηριότητα. Η γνώση δεν μεταδίδεται αλλά οικοδομείται
από το παιδί με βάση τις άτυπες γνώσεις που διαθέτει από τις εμπειρίες
του)
- Οπτικοποιούμε το πρόβλημα: με τη χρήση αντικειμένων, με εικονική αναπαράσταση (σχήμα- σχεδιαγράμματα), με αφηρημένη αναπαράσταση (πράξεις)
- Σπάμε το προς μάθηση αντικείμενο σε κομμάτια
- Δίνουμε ένα στόχο κάθε φορά
- Δίνουμε την έννοια με πολλά υλικά
- Δουλεύουμε με ομάδες
- Δίνουμε στο μαθητή με Μ.Δ. αριθμομηχανή (απαγκιστρώνεται από υπολογιστικές πράξεις)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αγαλιώτης, Ι
(2000). Μαθησιακές δυσκολίες στα
μαθηματικά: Αιτιολογία,
αξιολόγηση, αντιμετώπιση.
Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
Βιβλία Δασκάλου ΟΕΔΒ
Καφούση Σ. &
Σκουμπουρδή Χρ. (2008). Τα μαθηματικά των
παιδιών 4- 6 ετών.
Αριθμοί και χώρος. Πατάκη
Κολέζα Ε. (2009). Θεωρία και Πράξη στη Διδασκαλία των
Μαθηματικών. Αθήνα.
Τόπος
Λεμονίδης, Χ.
(2003). Μια Νέα Πρόταση Διδασκαλίας των
Μαθηματικών στις
Πρώτες Τάξεις του Δημοτικού Σχολείου. Πατάκης
Lerner, J. (2005). Learning Disabilities: NY Houghton Mifflin Company.
Μείζον Πρόγραμμα
Επιμόρφωσης. (2011) Βασικό Επιμορφωτικό Υλικό. Τόμος Β
Παντελιάδου Σ. (2000)
Μαθησιακές δυσκολίες και Εκπαιδευτική
πράξη.
Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
Παπαγεωργίου, B.(2005) Ψυχιατρική παιδιών
και εφήβων.
Θεσσαλονίκη: University Studio Press
Πατσιοδήμου, Α.
& Γεωργαλά Γ (2008. Διδακτικές
προσεγγίσεις και πρακτικές για
μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες. (επιμ. Παντελιάδου Σ.- Αντωνίου
Φ.)
Θεσσαλονίκη. Γράφημα