Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, οι συντάκτες της επιθεώρησης «Science» παρουσίασαν τα δέκα σημαντικότερα επιστημονικά γεγονότα της χρονιάς, όπως αυτά παρουσιάστηκαν μέσα από όλες τις δημοσιεύσεις της έγκριτης επιθεώρησης.
Την κορυφή της λίστας την κατέλαβε το μποζόνιο Χίνκς, η ύπαρξη του οποίου μπορεί μεν να είναι γνωστή θεωρητικώς περισσότερο από 40 χρόνια, όμως φέτος η θεωρία αυτή έγινε πλέον πράξη. Αναμενόμενο ήταν να βρεθεί στην πρώτη θέση το σωματίδιο το οποίο εκτιμάται ότι θα δώσει απαντήσεις στο ερώτημα γιατί τα στοιχειώδη σωματίδια έχουν μάζες.
Αναλυτικά, λοιπόν, η διάσημη λίστα είναι η παρακάτω:
1. Επίτευγμα της χρονιάς: Το μποζόνιο Χιγκς
2. Το γονιδίωμα του μακρινού μας εξαδέλφου
Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν το γονιδίωμα ενός εξαφανισμένου είδους, του ανθρώπου του Ντενίσοβα, όπου, οι Ντενίσοβα ήταν στενοί συγγενείς των Νεάντερταλ.
3. Ποντίκια γέννησαν με ωάρια από βλαστικά κύτταρα
Ιάπωνες ερευνητές δημιούργησαν ωάρια από το μηδέν με τη χρήση βλαστικών κυττάρων και έδωσαν τη δυνατότητα σε ποντικίνες να γεννήσουν.
4. Η προσεδάφιση του Curiosity στον Άρη
Η προσεδάφιση του Curiosity, δηλαδή του ρομποτικού εξερευνητή, στον Κόκκινο Πλανήτη, αποτελεί το πιο σοβαρό εγχείρημα των τελευταίων χρόνων για την κατάκτηση του Διαστήματος.
5. Φανερώθηκαν τα… εξωτικά σωματίδια
Με τη χρήση ενός ειδικά σχεδιασμένου τρανζίστορ, βρέθηκαν οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη των «φερμιονίων Μαγιοράνα», μιας κατηγορίας παράξενων σωματιδίων που αποτελούν τα αντισωματίδια των εαυτών τους. Φερμιόνια είναι τα σωματίδια από τα οποία αποτελείται η μάζα, σε αντιδιαστολή με τα λεγόμενα μποζόνια, τα οποία είναι φορείς των φυσικών δυνάμεων.
6. «Ανάβοντας» και «σβήνοντας» τα γονίδια
Παρόλο που η αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος έχει πραγματοποιηθεί, οι επιστήμονες επιθυμούν να καταφέρουν να παρέμβουν σε συγκεκριμένα γονίδια προκειμένου να αποκαλύψουν τα «επιμέρους» μυστικά του γενετικού μας κώδικα τα οποία είναι καίριας σημασίας για την υγεία αλλά και την ασθένεια στον ανθρώπινο οργανισμό.
Έτσι, το 2012 εμφανίστηκε ένα εξελιγμένο «εργαλείο», το TAL effector, το οποίο έδωσε στους ερευνητές τη δυνατότητα να «αλλάζουν» τη συμπεριφορά των γονιδίων, να αυξάνουν τη δράση τους ή αντιθέτως να τα «αποσιωπούν» σε ψάρια-ζέβρα, βατράχους, παραγωγικά ζώα, ακόμη και σε κύτταρα ασθενών.
7. Λέιζερ ακτίνων Χ στην υπηρεσία της ιατρικής
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν χρησιμοποίησαν ένα λέιζερ ακτίνων Χ, το οποίο «λάμπει» πολύ περισσότερο από τις συμβατικές πηγές ακτίνων Χ, και κατάφεραν να προσδιορίσουν τη δομή ενός ενζύμου ζωτικής σημασίας.
Η επιτυχία αυτή έδειξε τις μεγάλες ικανότητες των λέιζερ ακτίνων Χ στον προσδιορισμό της δομής πρωτεϊνών η οποία παρέμενε μέχρι σήμερα «ασύλληπτη» από τους επιστήμονες.
8. Στα σκουπίδια ο όρος «σκουπιδο-DNA»
Κατά τη διάρκεια διεθνούς ερευνητικού προγράμματος ENCODE, στο οποίο συμμετείχαν επιστήμονες δεκάδων ερευνητικών κέντρων παγκοσμίως, παρουσιάστηκε η «ανανεωμένη έκδοση» της «εγκυκλοπαίδειας του DNA», η οποία φανέρωσε μια μεγάλη αλήθεια: Tο ανθρώπινο γονιδίωμα είναι κάτι πολύ περισσότερο από τα ήδη γνωστά 20.000 - 23.000 γονίδια, καθώς, πέρα από αυτά τα γονίδια που απαρτίζουν μόλις το 2% του DNA και παράγουν τις πρωτεΐνες, το υπόλοιπο DNA (θεωρούμενο «σκουπίδι» μέχρι σήμερα) κάθε άλλο παρά άχρηστο είναι. Στην πραγματικότητα, μάλλον αποτελεί ένα τεράστιο κρυφό «λειτουργικό σύστημα» που ελέγχει το γονιδίωμά μας. Συνολικά, περίπου το 80% του DNA αποκαλύφθηκε πλέον ότι επιτελεί κάποιου είδους χρήσιμη βιοχημική λειτουργία.
9. Κίνηση με τη… σκέψη
Eιδικοί του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς παρουσίασαν έναν εξελιγμένο ρομποτικό βραχίονα, το Modular Prosthetic Limb, το οποίο δίνει τη δυνατότητα σε παράλυτα άτομα να έχουν αυτονομία κινήσεων, καθώς το νέο ρομποτικό προσθετικό μέλος προσφέρει ανεξάρτητη κίνηση του κάθε δαχτύλου σε ένα σύστημα που ζυγίζει λιγότερο από πέντε κιλά.
10. Πώς αλλάζουν οι «γεύσεις» των νετρίνων
Διεθνής ομάδα ερευνητών κατάφερε να προσδιορίσει την τιμή και της τελευταίας παραμέτρου που απαιτείται για την περιγραφή των ταλαντώσεων των νετρίνων – του τρόπου δηλαδή με τον οποίο τα σωματίδια περνούν από τον ένα τύπο στον άλλο ή, όπως λένε οι ειδικοί, αλλάζουν «γεύσεις».