Ο πόνος στην πλάτη (ραχιαλγία) στα παιδιά διαφέρει από τον πόνο στους ενήλικες με την έννοια ότι σε σύγκριση με έναν ενήλικο, ένα παιδί με ραχιαλγία είναι πιθανότερο να έχει μια σοβαρή ελλοχεύουσα αναταραχή.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν το παιδί είναι 4 ετών ή μικρότερο ή εάν σε ένα παιδί οποιασδήποτε ηλικίας ο πόνος στην πλάτη συνοδεύεται από:
- Πυρετό ή απώλεια βάρους
- Αδυναμία ή μουδιάσματα
- Δυσχέρεια στη βάδιση
- Πόνος που αντανακλά στα πόδια
- Διαταραχές του εντέρου ή της ουροδόχου κύστης
ΑΙΤΙΑ
Η διάταση των μυών είναι η πιο κοινή αιτία του πόνου στην πλάτη. Βελτιώνεται συνήθως από μόνη της με την ανάπαυση. Πολλοί έφηβοι μπορεί να έχουν πιο επίμονο πόνο στην πλάτη. Αυτό συσχετίζεται συχνά με σφιχτούς οπίσθιους μηριαίους μυς καθώς και αδύνατους κοιλιακούς μυς. Αυτά τα παιδιά φαίνεται ότι βελτιώνονται με ένα πρόγραμμα φυσικοθεραπείας που έχει ως σκοπό τη διάταση των οπισθίων μηριαίων και την ενδυνάμωση των κοιλιακών μυών.
Σε πιο σοβαρές καταστάσεις πόνου στην πλάτη, οι οποίες επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου ή διαρκούν αρκετές ημέρες θα πρέπει οι γονείς να απευθυνθούν στον γιατρό.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Ο γιατρός θα ρωτήσει για:
- τη γενική κατάσταση της υγείας του παιδιού
- εάν πάσχει από άλλες παθήσεις
- το οικογενειακό ιστορικό
- εάν υπήρξε κάποιο ατύχημα
- την ακριβή εντόπιση του πόνου
- εάν επεκτείνεται και στα πόδια
- εάν συνυπάρχουν μουδιάσματα ή μυική αδυναμία
- εάν συνυπάρχουν διαταραχές του εντέρου ή της ούρησης
- εάν η έναρξη του πόνου ήταν ξαφνική ή σταδιακή
- τι τον επιδεινώνει, κτλ
ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Κατά την κλινική εξέταση ο γιατρός θα ελέγξει τους μυς, τα οστά και τα νεύρα. Επίσης θα εξετάσει:
- τη σπονδυλική στήλη (κινητικότητα, ανωμαλίες σπονδύλων)
- τη στάση και τη βάδιση
- τα νεύρα που προέρχονται από τη σπονδυλική στήλη
- τους μυς της ράχης και των ποδιών
- περιοχές ευαισθησίας και μυικού σπασμού
- την ευλυγισία, την ισορροπία και τη μυική δύναμη
- τα αντανακλαστικά
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Μπορεί να χρειασθεί να γίνουν:
- ακτινογραφίες της σπονδυλικής στήλης και της λεκάνης
- σπινθηρογράφημα οστών (για ανίχνευση φλεγμονής, όγκου, καταγμάτων ή τραύματος)
- υπολογιστική (αξονική) τομογραφία (κυρίως για οστικές βλάβες)
- μαγνητική τομογραφία (για εξέταση νωτιαίου μυελού, νεύρων, μεσοσπονδύλιων δίσκων)
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Μπορεί να περιλαμβάνουν τη γενική αίματος (ερυθρά-λευκά αιμοσφαίρια), ειδικές εξετάσεις για φλεγμονή κτλ
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η πιο συχνή αιτία ραχιαλγίας στα παιδιά και τους εφήβους είναι ο μυικός τραυματισμός (μυική διάταση), ο οποίος ανταποκρίνεται συνήθως στην ανάπαυση, τη χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και ένα πρόγραμμα άσκησης.
Ο γιατρός πάντα πρέπει αποκλείσει και άλλες πιο σοβαρές καταστάσεις όπως η κυρτή σπονδυλική στήλη (νόσος του Scheuermann), η σπονδυλόλυση και η σπονδυλολίσθηση, η φλεγμονή και οι όγκοι
ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ SCHEUERMANN
Είναι μια κατάσταση κατά την οποία οι σπόνδυλοι της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης αποκτούν ένα σφηνοειδές σχήμα με αποτέλεσμα την κύρτωση της πλάτης όπως φαίνεται στην εικόνα.
Το αποτέλεσμα είναι πόνος της ράχης που μπορεί να επιδεινώνεται με την δραστηριότητα. Εμφανίζεται συχνότερα στα αγόρια στην ηλικία των 14-17 ετών.
Η θεραπεία είναι συνήθως συντηρητική (μη χειρουργική) και μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση κηδεμόνα σπονδυλικής στήλης, ασκήσεις διάτασης και ενδυνάμωσης των μυών της ράχης και τη σωστή στάση στον ύπνο
ΣΠΟΝΔΥΛΟΛΥΣΗ
Η σπονδυλόλυση είναι άλλο ένα αίτιο πόνου στην σπονδυλική στήλη στους εφήβους. Αποτελεί ένα είδος κατάγματος «από καταπόνηση», (stress fracture) ύστερα από επανειλημμένους μικροτραυματισμούς κατά τη διάρκεια αθλοπαιδιών (ενόργανη γυμναστική, καταδύσεις, ποδόσφαιρο, βόλεϊ) ή σπανιότερα μετά από ένα ισχυρό τραυματισμό. Ο πόνος μπορεί να αντανακλά στα ισχία και επιδεινώνεται με τη γυμναστική. Η θεραπεία περιλαμβάνει την ανάπαυση την αποχή από τις δραστηριότητες που καταπονούν τη σπονδυλική στήλη, τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, την ενδυνάμωση των κοιλιακών μυών και των μυών της πλάτης, ενώ σπάνια μπορεί να χρειασθεί χειρουργική επέμβαση
ΣΠΟΝΔΥΛΟΛΙΣΘΗΣΗ
Η σπονδυλολίσθηση συμβαίνει όταν ένας σπόνδυλος (και μαζί με αυτόν ολόκληρη η σπονδυλική στήλη) ολισθαίνει και μετατοπίζεται προς τα εμπρός σε σχέση με τον υποκείμενο σπόνδυλο. Συνήθως παρατηρείται μεταξύ των 2 τελευταίων οσφυϊκών σπονδύλων ή μεταξύ του τελευταίου οσφυϊκού σπονδύλου και του ιερού οστού. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο στη μέση αλλά και ισχιαλγία λόγω πίεσης του ισχιακού νεύρου. Χρειάζεται ιατρική παρακολούθηση ώστε να διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχει εξέλιξη της ολίσθησης, περιορισμός κάποιων ακραίων κινήσεων ή ασκήσεων, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση σταθεροποίησης της σπονδυλικής στήλης.
ΦΛΕΓΜΟΝΗ
Στα μικρά παιδιά η φλεγμονή του μεσοσπονδύλιου δίσκου (δισκίτιδα) μπορεί να υποκρύπτεται πίσω από μια οσφυαλγία. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι:
- πόνος στη μέση ή την κοιλιά
- δυσκαμψία σπονδυλικής στήλης
- χωλότητα βάδισης ή άρνηση βάδισης
- πυρετός
Η θεραπεία περιλαμβάνει την κατάκλιση, τη χορήγηση αντιβιοτικών και σε μερικές περιπτώσεις τη χρήση κηδεμόνα σπονδυλικής στήλης.
ΟΓΚΟΙ
Σπάνια ο πόνος στη μέση μπορεί να οφείλεται στην παρουσία νεοπλασίας. Συνήθως είναι συνεχής με τάση επιδείνωσης και άσχετος με την δραστηριότητα. Μπορεί να συνοδεύεται από μυικό σπασμό πόνο στα κάτω άκρα και κοιλιακές διαταραχές
Γράφει ο Πέτρος Κυριαζόπουλος
Ορθοπαιδικός χειρουργός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
http://www.mother.gr/displayarticle.asp?articleId=7372