Ακούγοντας και μόνο τη λέξη, μας έρχεται στο μυαλό η παιδική μας ηλικία και τα παραδοσιακά αποκριάτικα παιχνίδια που παίζαμε. Το γαϊτανάκι είναι ένα από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται αυτούσια στις μέρες μας.
Το γαϊτανάκι ήρθε στην Ελλάδα από τον Πόντο και την Μικρά Ασία. Οι πρόσφυγες που ήρθαν στην Ελλάδα μετά τον διωγμό που βίωσαν, έφεραν μαζί τους και τα έθιμά τους, την κληρονομιά των προγόνων τους. Η λέξη γαϊτανάκι είναι υποκοριστικό της μεσαιωνικής λέξης γαϊτάνιν που σημαίνει το μεταξωτό κορδόνι και προέρχεται από την ελληνιστική λέξη γαϊτάνη. Σύμφωνα με την ετυμολογία της λέξης, προέρχεται από την κέλτικη πόλη Γαέτα, όπου παρήγαγαν κορδέλες.
Το γαϊτανάκι χρειάζεται δεκατρείς χορευτές. Ο ένας κρατάει τον μεσαίο στύλο και οι άλλοι κρατούν δώδεκα κορδέλες, κάθε μια σε διαφορετικό χρωματισμό. Οι χορευτές σχηματίζουν έξι ζευγάρια και χορεύουν αντικριστά, περνώντας μία φορά από κάτω από τον συν-χορευτή τους και μια από πάνω. Τραγουδώντας ένα παραδοσιακό τραγούδι, οι κορδέλες μπλέκονται και σχηματίζουν ένα ωραίο σχέδιο. Αφού έρθουν όλοι πολύ κοντά, τότε αρχίζουν και χορεύουν από την αντίθετη φορά, το γαϊτανάκι ξεμπλέκεται και ο χορός τελειώνει.
Τι συμβολίζει όμως το γαϊτανάκι;
Σε πολλές κοινωνίες, κυρίως αγροτικές, συμβολίζει την ομόνοια και τη συναδέλφωση. Ο κυκλικός χορός κατά περίπτωση, υποδηλώνει τον κύκλο της ζωής, από τη ζωή στον θάνατο, από τη λύπη στη χαρά και από τον χειμώνα στην άνοιξη. Αυτά τα παραδοσιακά έθιμα σαν το γαϊτανάκι πρέπει να διατηρηθούν ζωντανά διότι είναι πολιτιστική μας κληρονομιά.
Όπως κάθε χρόνο λοιπόν, έτσι και φέτος, οι μαθητές του σχολείου μας μαζί με τον γυμναστή μας κ. Άγγελο Μάρκου παρουσίασαν με μεγάλη επιτυχία το παραδοσιακό αυτό έθιμο στην πλατεία της Λιβαδειάς στις 5/3/16.
